Turystyka wodna na Odrze i Olzie

Na Śląsku Cieszyńskim są dwie spławne rzeki – Odra i Olza, w dorzeczu tych rzek możecie także odwiedzić naszych sąsiadów w Polsce i w pełni oddać się swojej pasji. Wodniackie wędrówki w okolicach zbiegu Odry z Olzą oferują w odróżnieniu od innych wodniacko atrakcyjnych rzek wiele plusów. Możecie cieszyć się, że zobaczycie niecodzienne miejsca, których nie można zobaczyć w czasie spływu innych rzek. Miejsce ma dobrą dostępność dla obywateli czesko-polskiego pogranicza i całego województwa Morawsko-śląskiego, jest dogodne na jednodniowe lub półdniowe spływy rzek, nie trzeba długotrwałych przygotowań i przez większą cześć roku ma dobre warunki do spływu, odpowiednie także dla niewymagających i początkujących wodniaków. 

Byłoby naprawdę szkoda nie zajrzeć nad te rzeki i nie sprawdzić jakie niezwykłe przygody mają w zanadrzu. Dajcie się skusić ciekawostkami, które możecie zobaczyć w czasie spływu i przyjdźcie do nas zaznać przygody na własnej skórze.

Atrakcje i piękno przyrody nie trzeba jednak podziwiać tylko z łódki czy innej jednostki pływającej, możecie spacerować lub przejechać na rowerze, zwłaszcza w okolicach Bogumina, gdzie są dla was przygotowane dwie ścieżki edukacyjne – „Ścieżka edukacyjna „Graniczne meandry Odry” i „Wodniacka ścieżka naukowa na Odrze i Olzie”.

Graniczne Meandry Odry na Śląsku Cieszyńskim istnieją już od kilku stuleci, lecz dopiero w ostatnich latach jest odkrywana wyjątkowość tych terenów. To ciekawe zjawisko można obserwować nie tylko w czasie spływu z perspektywy łódki, lecz także w przypadku, że chwile swego dnia urozmaicicie sobie przechadzką lub przejażdżką na rowerze, o czym wspominaliśmy powyżej. Macie niepowtarzalną okazję obejrzeć wyjątkowy region, który ma wartość krajobrazową. Są tu różnorodne stanowiska przyrodnicze, które tworzą dogodne warunki dla szeregu rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt i są wyjątkowym miejscem lęgowisk zagrożonych gatunków ptactwa. Obszar ten jest także unikalnym zjawiskiem przyrodniczym z punktu widzenia dynamiki rzecznej. 

Obszar został włączony do europejskiego sytemu Natura 2000 jako znaczący obszar europejski i to nie tylko po czeskiej stronie, ale także w sąsiadującej Polsce. W okolicach meandrów żyje około 40 rodzajów ssaków, wśród nich kilka rzadkich i chronionych gatunków. Do gatunków pod ochroną należy wydra rzeczna i kolonie bobra europejskiego. Bobra trudno zobaczyć w dzień, raczej pod wieczór i w nocy, kiedy jest najbardziej aktywny. Możecie jednak trafić na jego ślady w postaci wiórów i jeśli zabłądzicie w niedostępne regiony meandrów, możecie trafić nawet na tamy. Skupia się tu także wiele gatunków ptaków, szereg z nich tu się rozmnaża a około 60 gatunków ma tu lęgowiska. Do najbardziej atrakcyjnych i najpiękniej ubarwionych ptaków tutejszych obszarów należy zimorodek rzeczny. Spotkać można także zagrożone drapieżniki jakimi są orzeł morski, trzmielojad, jastrząb gołębiarz i błotniak stawowy.

Kilkukilometrowy odcinek rzeki Odry został uznany przez województwo Morawsko-śląskie pomnikiem przyrody. Obszar ma powierzchnię ponad 126 hektarów i stanowi unikatowy fenomen przyrodniczy,
który na europejskich biegach rzek trudno spotkać. Rzeka zachowała swój naturalny dynamizm procesów korytotwórczych, tworzy wiele żwirowych łach i naniesień, odciętych części meandrów, z których powstają ślepe odnogi i tonie. Meandrująca Odra umie przygotować ciekawe niespodzianki. Odkryła już takie skarby jak kręg mamuta, która przed wielu tysiącami lat spacerował w jej korycie i po wieloletniej wędrówce pewno tu ułożył się do „wiecznego snu”, kamień graniczny z czasów Marii Teresy i wiele innych.

Rzeka Olza jest spławna na odcinku w kierunku od Karwiny przez Wierzniowice aż do Bogumina, tylko przez progi trzeba łódki przenosić, ponieważ brak na nich spływów. W okrasach, gdy jest wyższy
stan wód można Olzę spływać już od Jabłonkowa, lecz zdarza się to bardzo rzadko. Obie rzeki, Olzę o Odrę, oraz meandry Odry mogą wodniacy spływać na łódkach, kanu i na pontonach. O ile nie macie
własnego sprzętu, można go wypożyczyć na przykład w wypożyczalni w Starym Boguminie, na brzegu rzeki Odry za starym mostem granicznym. Obsługę wypożyczalni zapewniają strażacy ochotniczej
straży pożarnej z Starego Bogumina. Na Odrę można wypłynąć, o ile przepływ wody w rzece wynosi 60 m3/s. Łódki należy oddać najpóźniej po dwu godzinach od wypożyczenia przy moście w polskim Zabełkowie za zbiegiem Odry z Olzą. Wypożyczenie łódki z wiosłami, workami i kamizelkami jest nieodpłatne. Możecie popłynąć na łódkach nazwanych przede wszystkim według zwierząt, które wzdłuż
rzeki Odry, która płynie przez Bogumin, mieszkały i mieszkają. Wodniacy mogą więc popływać w Bogunie i Mamucie, Odrze lub Olzie, lub Zimorodku, Żabie, Rzekotce lub Bobrze. Łódki nazwane są także według ryb, czyli można wypożyczyć Szczupaka, Sandacza, Sumy lub Okonia.

Dla mniej wymagających wodniaków w Parku Bożeny Němcowej w Karwinie jest do dyspozycji zrekonstruowany kompleks Łódki. W kompleksie przygotowano nowe kanały, mostki, chodniki, oświetlenie i plac zabaw dla dzieci i młodzieży. W tym kompleksie można także odbyć podstawowe przygotowanie wodniackie, odpocząć, coś przekąsić czy skorzystać z oferty kulturalnej. Odbywają się tu różne imprezy kulturalne i sportowe oraz koncerty różnych zespołów od folkowych przez orkiestry dęte po jazz. wznowiono także działalność przystani z wypożyczalnią łódek.

Na rzekach Odra i Olza jest do dyspozycji 6 oznakowanych odcinków spławnych:

1) Odcinek Zawada–Wierzniowice
(rz. km 13,2 – 7,5 na Olzie)
2) Odcinek Wierzniowice–zbieg z Odrą
(rz. km 7,5 na Olzie – zbieg Odry z Olzą PL)
3) Odcinek Ostrava-Koblov–Kładka Antoszwicka
(rz. km 13,9 – 8,8 na Odrze)
4) Odcinek Antoszowicka kładka–Stary Bohumin
(rz. km 8,8 – 6,3 na Odrze)
5) Odcinek Stary Bohumín–Zabełków PL
(rz. km 6,3 na Odře – zbieg Odry z Olzą PL)
6) Odcinek Zabełków–Krzyżanowice
(rz. km 0,4 – 6,0 na Odrze PL)

Kolejne informacje i szczegółowe wskazówki o spływnych odcinkach znajdą państwo także w przewodniku wodniackim „Odra i Olza w okolicy zbiegu rzek Odry z Olzą“, który znajdą państwo na stronach internetowych miasta Bogumin lub stowarzyszenia Posejdon.

Wyruszcie wodami Odry i Olzy, by przeżyć niepowtarzalne i wyjątkowe chwile kiedy rzeka szumi, fale w korycie rzek unoszą was wraz z łódką za przygodą a z brzegów na was patrzą różne zwierzęta i rośliny, z którymi trudno spotkać się na łące czy w lesie.

Nim jednak wyruszycie śladami przygody przypomnijmy sobie Dziesięć przykazań wodniaka:

1) Wsiadaj i wysiadaj z łódki po ustawieniu łódki dziobem w przeciwnym kierunku do biegu rzeki.
2) Do brzegu dobijaj zawsze pod prąd.
3) Przy wywrotce na głębokiej wodzie ciągnij łódź do brzegu zawsze dnem do góry.
4) Nigdy nie wypuszczaj wiosła z ręki (zwłaszcza przy wywrotce).
5) Rzeczy w łodzi zabezpiecz przed zamoczeniem (włóż do nieprzemakalnego worka) i zabezpiecz przed utratą (przymocuj do łodzi).
6) W czasie spływu rzeki kontroluj poziom wody na dziobie i uważaj na wszelkie kaskady, fale i wiry wodne. Z reguły są to wskazówki ostrzegające o przeszkodach pod powierzchnią wody, które musisz       ominąć.
7) Obserwuj tendencje zmiany pogody.
8) W czasie spływu nigdy nie pij alkoholu!
9) Zwracaj uwagę na innych i pomagaj im w razie potrzeby.
10) Planuj cele według swych sił, nigdy na odwrót, nie ryzykuj.

Życzymy przyjemnej żeglugi i wielu przygód na tokach naszych rzek!